W jaki sposób jeden człowiek może zmienić świat? To pytanie prześladuje Bruce'a Wayne'a (Christian Bale), od kiedy jako młody chłopiec był świadkiem morderstwa swoich rodziców na ulicach miasta Gotham w noc, która na zawsze odmieniła jego życie. Wydarzenie to odcisnęło na nim głębokie piętno, które doprowadziło go do obsesji zemsty. Dręczony poczuciem winy i gniewem, walcząc z demonami, które podsycają w nim żądzę odwetu, oraz potrzebą uszanowania altruistycznego dziedzictwa rodziców, pozbawiony wszelkich złudzeń spadkobierca przemysłowego imperium znika z Gotham i w tajemnicy rozpoczyna swoją wędrówkę do najdalszych zakątków globu.

Podróżując po świecie szuka sposobów walki ze złem i niesprawiedliwością, żeby ci, którzy żerują na strachu innych, sami zaczęli się bać. Podczas swojej tułaczki Bruce zostaje zwerbowany przez Henri'ego Ducarda (Liam Neeson) - prawą rękę szefa niebezpiecznej (ale za to honorowej) i zarazem potężnej rebelianckiej organizacji o nazwie League of Shadows (Liga Cieni), kierowanej przez enigmatycznego przywódcę, nikczemnego Ra's Al Ghula (Ken Watanabe). Ducard staje się przewodnikiem, a zarazem mentorem młodego Wayne'a na drodze poznania, jak funkcjonuje umysł przestępcy i ćwiczy go w uzyskaniu fizycznej i umysłowej dyscypliny, która da mu siłę do walki ze złem, które ślubował zniszczyć. Kiedy Ra's wyjawia mu swoje zbrodnicze zamiary, Bruce porzuca jego kompanię i po siedmiu latach nieobecności powraca do chylącego się ku upadkowi i pustoszonemu przez zbrodnię oraz korupcję Gotham City. Mało tego, firma, którą odziedziczył, zaczyna pomału przechodzić w ręce akcjonariuszy - Wayne Enteprises, należący niegdyś do jego rodziny bastion filantropijnych ideałów w biznesie, jest teraz w rękach dyrektora generalnego Richarda Earle'a (Rutger Hauer), człowieka bardziej zainteresowanego zyskami firmy niż służeniem dla dobra ogółu.

Tymczasem bliska przyjaciółka Bruce'a z dzieciństwa, Rachel Dawes (Katie Holmes), obecnie Zastępca Prokuratora Okręgowego, nie może uzyskać skazania najbardziej notorycznych przestępców, ponieważ wymiar sprawiedliwości jest tak głęboko skażony przez szumowiny takie jak boss przestępczego światka, Carmine Falcone (Tom Wilkinson). Na dodatek wybitny psychiatra z Gotham, doktor Jonathan Crane (Cillian Murphy), wspiera linię obrony opartą na rzekomej niepoczytalności zbirów Falcone'ego w zamian za występne przysługi, służące jego własnym niecnym celom.

Po odkryciu jaskini pod swoją rezydencją, z pomocą zaufanego lokaja Alfreda (Michael Caine) oraz bliskiego przyjaciela rodziny i sojusznika w dziale Nauk Stosowanych firmy Wayne Enterprises, Luciusa Foxa (Morgan Freeman), który zaopatruje go w supernowoczesne gadżety (wśród nich prototyp kombinezonu i Tumbler), Bruce demaskuje swoją drugą osobowość - Batmana, zamaskowanego mściciela, który używając swojej siły i intelektu rozpoczyna bezwzględną walkę ze złowrogimi siłami zagrażającymi miastu. W nowym przebraniu i z pomocą nieprzekupnego sierżanta policji Jima Gordona (Gary Oldman) Rycerz Nocy wyrusza w swoją krucjatę, aby zaprowadzić porządek w Gotham i wyrwać je ze zbrodniczych szponów Carmine Falcone oraz otoczonego złą sławą, zwariowanego dealera narkotyków, Jonathana Crane'a, czyli demonicznego Stracha na Wróble. Dodatkowo Batman będzie musiał powstrzymać Ra's Al Ghula, który ma też swoje plany wobec jego rodzinnego miasta oraz swojego byłego ucznia.

Po ośmiu latach nieobecności na duży ekran powraca postać stworzona przez Boba Kane'a i Billa Fingera. Nowy film nie tyle odcina się od wszystkich poprzednich interpretacji, co jest próbą opowiedzenia od początku historii Mrocznego Rycerza - nie jest bynajmniej prequelem obrazów Tima Burtona, ani tym bardziej kontynuacją części Schumachera. Tym razem reżyserii obrazu o przygodach Człowieka-Nietoperza podjął się twórca arcyoryginalnego, niskobudżetowego Memento, Christopher Nolan, który wraz ze scenarzystą Davidem Goyerem obrał sobie za cel zapełnić ciemne luki w życiorysie głównego bohatera, proponując autorską wizję genezy Batmana w zupełnie nowej konwencji. Nolan postanowił cofnąć się do korzenii i w skupieniu opowiedzieć o tym, jak skrzywdzony przez los chłopiec próbuje otrząsnąć się po tragicznej śmierci rodziców.

W swoim świeżym spojrzeniu Christopher Nolan stawia na urealnioną konwencję (na miarę adaptacji komiksu, oczywiście), gdzie kładzie większy nacisk na stworzenie wiarygodności przedstawionego świata w wyniku czego jego film traci kształt baśniowego thrillera science fiction, a zyskuje - dramatu psychologiczno-obyczajowego. Na próżno doszukiwać się tutaj mistycymu czy groteski, nawet już z tego powodu, iż według nolanowskiej wizji Gotham to wielka skorumpowana betonowo-szklana metropolia, gdzie, chociaż też nie brak ponurego oraz surowego klimatu w stylu Franka Millera (zwłaszcza nędzne Narrows), nie ma już mowy o elementach gotyku, tak często eksponowanych we wcześniejszych częściach. Odrzucając kicz i tandetę Nolan zadbał o rozbudowane psychologicznie, wyraziste postacie wplecione w wielopoziomową i wartką akcję, wyjaśnił w miarę logiczny sposób pochodzenie wszelkiego rodzaju gadgetów i fizycznych umiejętności, a przede wszystkim bez cienia ironii odpowiedział na pytanie, dlaczego po serii tragicznych wyborów Bruce Wayne (w tej roli świetny Christian Bale) ukrył swoją twarz pod symboliczną maską nietoperza.

Biorąc sobie za wzór Batman: Year One klimatem i atmosferą Batman Begins nawiązuje do starszych komiksów publikowanych w przeciągu ostatnich dekad, ukazując narodziny nowej siły walczącej o dobro w Gotham City i odkrywa początki legendy Mrocznego Rycerza. Film, choć odrzuca komiksową poetykę, w interesujący sposób przywraca do łask kina Mrocznego Rycerza, rehabilitując mu z nawiązką opokorzenia, jakie spłynęły nań w 1997 roku, dowodząc równocześnie, że można z sukcesem przenieść Człowieka-Nietoperza na duży ekran w odmiennej konwencji, trzymając się jednak fundamentalnych założeń pierwowzoru nie uchybiającym mitologii.